Minister van Landbouw, Omgeving, Voedsel en Energie

Mijn ambitie

Mijn ambitie voor 2030-2040 is om een agrarische sector te hebben die het landschap centraal stelt en volledig gericht is op hoogwaardige kwaliteitsproducten. Onze natuur is weer vitaal en onze landschappen hebben een duidelijke regionale identiteit. Boer en tuinder hebben een goed verdienmodel en zijn niet gedwongen tot intensivering of schaalvergroting om het hoofd boven water te houden. Mensen eten hoogwaardige producten van eigen bodem die helpen gezond te blijven terwijl we de rest van de wereld blijven voorzien van hoogwaardig pootgoed en kennis.

De uitdaging

Ik zie kringlooplandbouw, net als mijn voorganger, als een belangrijke stap richting een duurzame samenleving. Echter, of het nu gaat om kringlooplandbouw gebaseerd op technologische of op natuurlijke leest: de boer maakt extra kosten en moet daarvoor gecompenseerd worden. Eén van de manieren om dat te bereiken is het verder aanboren van de binnenlandse markt voor hoogwaardige streekproducten; een andere manier is boeren te betalen voor landschapsbeheer.

Ik wil met name de boeren nabij natuur, op het veen en op de arme zandgronden actief helpen bij het omschakelen naar een natuur- en landschapsinclusievere bedrijfsvoering. Boeren op rijke gronden kunnen doorgaan met export, maar met een nadruk op kennis en kunde en niet op bulkgoederen. Dit vergt ook afstemming met de energietransitie; windturbines en zonneweides moeten niet daar geplaatst worden waar we juist willen inzetten op landschappelijke kwaliteit.

Om consumptie van duurzame producten van eigen bodem te stimuleren, kunnen we inspelen op een aantal zaken. Het komt tegemoet aan de toenemende behoefte van consumenten om te weten waar hun voedsel vandaan komt. Daarnaast kunnen kortere ketens ook brandstofbesparing opleveren. Ook kunnen, op basis van onderzoek naar optimale voedingswaardes of specifieke samenstellingen, bepaalde gezondheidsproblemen, zoals bijvoorbeeld obesitas, aangepakt worden. Exclusieve streekproducten zijn ook een trots voor alle Nederlanders. Denk aan hoogwaardige zuivel uit de veenweidegebieden en allerlei bijzondere zilte producten uit Zeeland. Door de nadruk te leggen op hoogkwalitatieve regionale streekproducten, stimuleren we de landbouwsector ook weer om de typische omgeving van Nederland te blijven behouden. Landschapsbeheer kan daardoor ook een goede manier zijn om een product in de markt te zetten.

De aanpak

Ik wil een actieve aanpak om landschappen te onderhouden, en boeren en tuinders te ondersteunen in hun omschakeling naar kringlooplandbouw. Het Europese streven om 25% van de productie biologisch gecertificeerd te laten zijn, zie ik als een belangrijke opgave voor mijn kabinet. De afzetmarkt voor hoogwaardige regionale streekproducten vergroten we met een slimme brandingstrategie. Daarnaast wil ik dat we als samenleving boeren gaan betalen voor landschapsbeheer en zo actief voorkomen dat het landschap ten prooi valt aan verrommeling. Windmolens en zonnepanelen worden alleen daar geplaatst waar ze geen afbreuk doen aan het landschap.